Assen, 30 november 2018.
De titel van deze blog is misschien vreemd, maar er is wel degelijk een overeenkomst tussen de inrichting van een tuin en de cultuur van koken. Laat ik beginnen met de tuin. Op een buitenplaats is die tuin onlosmakelijk met het huis verbonden. De tuin lijst het huis als het ware in.
Bij Oldengaerde bestaat de tuin uit drie historische lagen. De eerste laag is die van de geometrische tuinaanleg uit de 18e eeuw. De tweede laag is die van de landschapsstijl, die vanaf de tweede helft van de 18e eeuw in zwang kwam. Voor dat soort tuinen vormde de natuur en het organisch gegroeide landschap een inspiratiebron. Paden gingen kronkelen, bomen werden schijnbaar willekeurig neergezet en vijvers kregen het aanzien van natuurlijk meertjes.
De informele laag: boerenmodern
In de tweede helft van de vorige eeuw ontstond in de tuin van Oldengaerde een ‘informele laag’, wat zoveel wil zeggen dat de tuin op een pragmatische wijze werd beheerd en ingericht. Zo werd er een tennisbaan ingepast en werden hier en daar nieuwe bomen of heesters geplant, ook van het ‘wintergroene’ soort. Toen ik zelf enkele jaren geleden in een voormalige boerderij ging wonen, bleek het erf ook voornamelijk met wintergroen materiaal ingericht te zijn. Volgens mijn buurman waren dit soort tuinen aangelegd onder de noemer ‘boerenmodern’. Inheemse, bladverliezende soorten waren in dat soort tuinen vervangen door voornamelijk uitheems, wintergroen materiaal.
Wintergroen
Dat wintergroen past in een tijdsbeeld. In de wederopbouwperiode en de decennia daarna was er een sterke maatschappelijke behoefte aan vernieuwing en vooruitgang. Het oude werd gewantrouwd, het nieuwe werd verwelkomd. Het moest gedaan zijn met tijdrovende, ambachtelijke taken. Verse groenten werden vervangen door pakjes en zakjes en als je een gat in je sokken liep greep je niet meer naar naald en draad maar kocht je een nieuw paar in de winkel.
Uit die tijd stamt ook de wens om van die vervelende bladverliezende bomen af te komen. Het gaf een hoop werk in het najaar en in de winter zat je tegen een kale tuin aan te kijken. Dat moest beter kunnen. En zo veranderden de boerenerven van weleer langzaam maar zeker in ‘strakke’ siertuinen, die jaarrond groen bleven. De strakke tuintrend is nog niet op zijn retour, als ik de hoveniers moet geloven. Hele tuinen worden tegenwoordig vol gelegd met plavuizen, liefst zo groot mogelijk. Doel is het minimaliseren van het onderhoud en het maximaliseren van ruimte voor de plastic loungehoek.
Seizoentuinen
Het wordt tijd dat we tuinen weer met de seizoenen mee laten bewegen en accepteren dat de handen daarbij uit de mouwen moeten. Al is het maar omdat we veel te veel binnen zitten. Als je naar de huidige kookcultuur kijkt is er hoop. Daar wint het bereiden van vers voedsel flink terrein op het gemak van pakjes en zakjes.
In mijn volgende blog blijf ik in het groen. Dan verleg ik het perspectief naar het gazon, dat een opvallend rijke historie kent.
Geef een antwoord