Een grootschalige restauratie als Oldengaerde begint altijd met demontage en sloop. Het verwijderen van afwerklagen is nodig om bij de constructieve onderdelen te komen. Vergelijk het met een chirurg die eerst door de huid van een patiënt moet om bij de vitale organen te geraken.
Slechte conditie
In Oldengaerde zijn met name de vloerbalken in slechte conditie. Bijna overal zijn dan ook de houten vloeren verwijderd. Hetzelfde geldt voor behangsels. Die afwerklagen worden weer netjes teruggeplaatst als de onderliggende constructies zijn hersteld, maar voordat het zo ver is heeft het huis van binnen een beetje de uitstraling van een ruïne. Dat kan soms best even schrikken zijn. Niet voor de bouwhistorici overigens, want die lopen likkebaardend door de kale ruimtes, op zoek naar sporen uit het verleden. Maar bij buitenstaanders kan het aardig op de zenuwen werken. Het voelt toch een beetje alsof je per ongeluk de operatiekamer binnen stapt terwijl de chirurg net het mes in een patiënt heeft gezet.
Gelukkig komt er een moment dat de chirurg begint met het dichtnaaien van de wond. In Oldengaerde zijn we daar nog niet aan toe, maar toch zijn we hier en daar al begonnen met voorbereidingen daarvoor. Zo zijn de eerste balken inmiddels hersteld. Nieuwe poeren onder de balken zorgen voor een stabiele ondergrond. In de linker uitbouw is een nieuwe vloer gestort. En in het restauratieatelier wordt hard gewerkt aan het herstel van het goudleerbehang. Kleine maar belangrijke stappen, die samen met honderden nog te zetten stappen leiden tot het einddoel: een havezate die geheel is hersteld en voldoet aan de wensen van deze tijd. Springlevend.
Zorgvuldige keuzes
Ontzettend veel onderdelen van de havezate worden hersteld, vernieuwd of vervangen. Toch merk je daar als bezoeker in de toekomst nauwelijks iets van. Het huis blijft zichzelf. Dat komt omdat we zorgvuldige keuzes maken. Keuzes die er voor zorgen dat de geest van de plek niet wordt aangetast.
Vergelijk het met een houten schip, dat voor een lange reis uitvaart. Gedurende de reis meert de boot regelmatig aan in havens in verre oorden, waar onderhoud plaatsvindt. Op een bepaald moment zijn alle onderdelen van het schip een- of meermaals vervangen. Is het schip dat na jaren terugkeert in de thuishaven dezelfde dat lang geleden wegvoer? Ook al zijn alle onderdelen niet meer de oorspronkelijke? Ik denk dat de meesten deze vraag met ‘ja’ zullen beantwoorden.
Oldengaerde ligt voorlopig nog even op de operatietafel. Een team monumentendokters buigt zich er dagelijks overheen. Ze verlenen de beste mogelijke zorg, met het oog op een vitale patiënt die hen allemaal ruimschoots gaat overleven!
Geef een antwoord